Een Kamermeerderheid heeft ingestemd woensdag met het voorstel van PVV-leider Geert Wilders om SER-voorzitter Kim Putters te benoemen als nieuwe informateur. 

Ongeveer een uur nadat de Tweede Kamer akkoord was gegaan, werd de nieuwe informateur door Kamervoorzitter Martin Bosma ontvangen. Putters zei “zeer vereerd te zijn dat ik deze taak op me mag nemen. Daar ga ik ontzettend mijn best voor doen”. Verder wilde hij nog niets kwijt over zijn aanpak en tijdschema.

Wilders heeft al wel een mogelijke aanpak geopperd voor de komende tijd. De radicaal-rechtse politicus wil onder leiding van Putters starten met een korte gespreksronde van drie à vier weken waar alle fractievoorzitters voor worden uitgenodigd. Daarin moet het nadrukkelijk ook gaan over de vorm van een mogelijke coalitie die de politiek leiders voor zich zien.

Voor de tweede keer schuift Wilders een PvdA’er naar voren om de formatie te overzien. In de vorige ronde was Ronald Plasterk informateur.

Kim Putters is belangrijke adviseur van de regering op sociaal-economisch gebied

De 50-jarige Putters is sinds 2022 voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, de belangrijkste regeringsadviseur op sociaal-economische thema's. Eerder was hij directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau en zat hij tien jaar lang namens de PvdA in de Eerste Kamer. De Volkskrant heeft hem meerdere keren de meest invloedrijke Nederlander genoemd.

Als SCP-voorzitter heeft Putters veel onderzoek gedaan naar en geschreven over onvrede in Nederland. In 2019 beschreef hij in het boek Veenbrand de 'smeulende kwesties' die in de samenleving spelen. Daarbij gaat het onder meer over de toenemende sociale ongelijkheid.

Het besluit om een "tussenstap" te nemen heeft ermee te maken dat de formatie is vastgelopen nu NSC-leider Pieter Omtzigt heeft aangegeven in principe niet meer aan tafel te willen aanschuiven. Daarmee lijkt een meerderheidskabinet met Wilders' PVV ver weg. Omdat over de vorm in de afgelopen formatieronde niet is gesproken, moet de constructie van een nieuw kabinet juist expliciet aan de orde komen, vindt Wilders.

Omtzigt heeft voorkeur voor minderheidskabinet, Yeşilgöz oppert extraparlementair kabinet

NSC-leider Pieter Omtzigt houdt vol dat het zijn voorkeur heeft dat PVV, VVD en BBB een minderheidskabinet vormen waar zijn partij NSC gedoogsteun aan verleent. "Het is de optie die me het meest logisch lijkt", zegt hij.

Pas als blijkt dat deze optie niet mogelijk is, moet wat Omtzigt betreft worden onderzocht of een extraparlementair kabinet of zakenkabinet mogelijk is. Daarmee spreekt hij een andere voorkeur uit dan VVD-leider Dilan Yeşilgöz, die een extraparlementair kabinet als de eerste optie ziet.

Sinds december heeft NSC onder leiding van Ronald Plasterk gesproken met PVV, VVD en BBB over de mogelijkheid om een meerderheidskabinet te vormen. Op 10 januari heeft Omtzigt laten weten dat dit geen optie is voor zijn partij.

Omtzigt kan zich vinden in de gezamenlijke basislijn die de partijen hebben afgesproken over de grondwet en de rechtstaat. Maar door het verkiezingsprogramma en eerdere uitspraken van de PVV gelooft de NSC-leider niet in een directe samenwerking met de partij.

Volgens Omtzigt is zijn partij consequent geweest in haar opstelling rond samenwerking met de PVV. Aan een "normaal meerderheidskabinet of minderheidskabinet met de PVV" wil hij geen steun geven. "Het is wat we aangegeven hebben voor de verkiezingen, het is wat we aangegeven hebben in onze brief aan de verkenner op 29 november, het is wat we aangegeven hebben in onze verklaring van 10 januari, en we hebben dat nogmaals herhaald in onze brief aan de verkenner op 7 februari."

LEES OOK: Pieter Omtzigt hint na breuk in formatie op minderheidskabinet, zakenkabinet of extraparlementaire regering – wat is dat eigenlijk?